De Tuba ( King of Instruments)

bron: http://www.tuba.is.nl/

Bij de tuba ontstaat regelmatig enige spraakverwarring, daar het instrument in diverse landen anders wordt genoemd. Enige voorkomende namen zijn tenorhoorn, tenortuba, euphonium. Daarnaast komen de namen bariton en baryton veelvuldig voor. Ook deze laatste twee namen zorgen nog wel eens voor verwarring. Omdat het instrument helaas niet erg bekend is denken veel mensen bij een baritonsolo in een uitvoering, dat het hier om een zanger gaat. Toch is er enig verschil tussen de bariton en de tuba. De tuba heeft een iets wijdere boring, is iets groter en heeft een dieper geluid dan de kleinere bariton.

De naam euphonium, of tenortuba, stamt van het Griekse "euphonia", wat goed klinkend betekend. Deze naam is goed gekozen, daar het euphonium een diepe rijke toon voortbrengt. Het euphonium werd waarschijnlijk halverwege de negentiende eeuw in de Duitse deelrepubliek Weimar ontwikkeld. Diverse personen, zoals instrumentenbouwer Adolphe Sax en componist Richard Wagner hebben ook een rol gespeeld in de ontwikkeling van het euphonium. Sax ontwikkelde een aantal koperen blaasinstrumenten die uiteindelijk ook hun invloed hadden op de huidige koperen instrumenten. De invloed van Wagner laat zich gelden in de door hem ontworpen Wagner- of tenortuba voor zijn "Ring cyclus".

Net als vrijwel alle andere koperinstrumenten is ook dit instrument in basis een afstammeling van de Romeinse hoorn. De tuba bestaat uit een conisch wijd uitlopende buis en heeft doorgaans drie draai of schuif ventielen. Deze ventielen zorgen ervoor dat de buis van het instrument verkort (hogere tonen) of verlengd (lagere tonen) kan worden. Ook voor dit instrument is de ontwikkeling van deze ventielen zeer van belang geweest voor de ontwikkeling van het instrument en de populariteit bij componisten om ze in hun werken te gebruiken. Het plaatsen van een vierde ventiel bij dit instrument heeft niet alleen het bereik van het instrument vergroot, maar ook het bespelen vergemakkelijkt en de klank in het lage register verbeterd. De bespeler gebruikt een ketelmondstuk om het instrument aan te spreken. Het geluid van de tuba wordt geproduceerd door het vibreren van de lippen tegen het komvormige mondstuk. De tenortuba’s spelen meestal de melodie of tegenzang terwijl de bastuba’s de diepe bas spelen.

De basis van de ritmegroep voor een blaasorkest (harmonie, fanfare, brassband, etc) is de bastuba omdat dit instrument de laagste tonen kan spelen. Het is het grootste en dus het laagst klinkende koperen blaasinstrument. Ook de bastuba is een instrument dat van de Romeinse signaalhoorn afstamt, hoewel het instrument pas korte tijd deel uitmaakt van de familie van koperblaasinstrumenten. De eerste ontwerpen van dit instrument is van de instrumentbouwers Moritz en Wieprecht en stammen uit 1835. De voorloper van de bastuba was de ophicleďde, een gelijk instrument, met kleppen uitgerust. 

Hierbij ook een vraagje : mocht u iemand kennen of zelf de stap willen (durven) wagen, er is een Tuba beschikbaar en ook en klein broertje (een Bariton). Wij hadden graag een vierde man om te  …….. (musiceren). Philippe, Joris, Gino en ??????

terug naar hoofdpagina "'t Partituurke najaar 2004"